Ay, Dünya’nın tek naturel uydusudur. Dünya’nın çevresinde ortalama 384.400 kilometre (238.900 mil) mesafede dönen kayalık bir gövdedir. Ay’ın yörüngesi eliptiktir, şu demek oluyor ki muhteşem bir daire değildir. Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi ortalama 27,3 gün süre gelir.
II. Ay’ın Yörüngesi
Ay’ın yörüngesi durağan(durgun) değildir. Zaman içinde yavaşça değişmiş olur. Ay’ın yörüngesi Güneş ve Dünya’nın çekim kuvvetinden etkilenir. Güneş’in çekim kuvveti Ay’ın yörüngesinin yalpalamasına ya da sallanmasına yol açar. Ay’ın yörüngesi ek olarak yörüngenin ne kadar eliptik bulunduğunun ölçüsü olan eksantriklikte de değişmiş olur.
III. Ay’ın Evreleri
Ay’ın evreleri, Ay’ın güneş ışığını yansıtma biçiminden oluşur. Ay, yeni aydan dolunaya ve yine yeni aya doğru bir safha döngüsünden geçiyor şeklinde görünür. Ay’ın evreleri, Ay’ın Güneş ve Dünya’ya bakılırsa değişik konumlarından oluşur.
IV. Ay’ın Yerçekimi
Ay’ın yerçekimi Dünya üstünde mühim bir etkiye haizdir. Ay’ın yerçekimi Dünya’daki gelgitlere yol açar. Ay’ın yerçekimi ek olarak Dünya’nın dönüşünü de etkisinde bırakır.
V. Ay’ın Dönüşü
Ay, kendi ekseni çevresinde 27,3 günde bir rotatif. Ay’ın dönüşü Dünya etrafındaki yörüngesiyle senkronizedir, bundan dolayı Ay’ın aynı yüzü daima Dünya’ya bakar.
VI. Ay’ın Atmosferi
Ay’ın fazlaca ince bir atmosferi vardır. Ay’ın atmosferi Dünya’nın atmosferinden kaçan gazlardan doğar. Ay’ın atmosferi devamlı olarak uzaya kaybolmaktadır.
VII. Ay’ın Yüzeyi
Ay’ın yüzeyi kraterlerle kaplıdır. Ay’daki kraterler asteroitlerin ve kuyruklu yıldızların çarpması kararı doğar. Ay’ın yüzeyi ek olarak lav akıntıları olduğu kabul edilen büyük, karanlık alanlar olan marialarla kaplıdır.
VIII. Ay’ın Keşfi
Ay, insanoğlu ve robotlar tarafınca ortaya çıkarıldı. Ay’a ilk inen insanoğlu 1969’da Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’di. O zamandan beri, Ay’a toplam 12 insan inişi oldu. Ay, Apollo Ay Modülleri ve Chang’e iniş araçları da dahil olmak suretiyle bir takım robot tarafınca da ortaya çıkarıldı.
IX. Ay’ın Geleceği
Ay’ın gelecekte bir takım potansiyel kullanması vardır. Ay, feza araştırmaları için bir üs olarak kullanılabilir. Ay, su ve mineraller şeklinde kaynakların deposu olarak da kullanılabilir.
Sık Sorulan Sorular
* Ay’ın yörüngesi nelerdir?
* Ay’ın evreleri neye bağlıdır?
* Ay’ın yer çekimi nelerdir?
* Ay’ın dönüşü nelerdir?
* Ay’ın atmosferi nasıldır?
* Ay’ın yüzeyi nasıldır?
* Ay’ı keşfetmek için neler yapılmış oldu?
* Ay’ın geleceği iyi mi olacak?
| Antet | Özellikler |
|---|---|
| Ay Yörüngesi |
– Eliptik |
| Ayın Evreleri |
– Yeni Ay |
| Ay’ın Yerçekimi |
– Dünya’nın yerçekiminin altıda biri |
| Ay’ın dönüşü |
– Gelgitsel olarak Dünya’ya kilitlendi |
| Ay’ın Atmosferi |
– Oldukça ince |
| Ay’ın Yüzeyi |
– Kraterlerle kaplı |
| Ay’ın Keşfi |
– İnsanlar tarafınca ilk kere 1969 senesinde ziyaret edildi |
| Ay’ın Geleceği |
– Gelecekteki ihtimaller içinde insan misyonları |
II. Ay’ın Yörüngesi
Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi eliptiktir ve yaklaşık yarıçapı ortalama 384.400 km’dir (238.900 mil). Ay’ın yörüngesi ekliptiğe ortalama 5,14° eğimlidir ve bir yörüngeyi tamamlaması ortalama 27,32 gün süre gelir. Ay’ın yörüngesi ek olarak Güneş ve öteki gezegenlerden meydana gelen bozulmalara maruz kalır ve bu da hem eksantriklik bununla beraber eğim açısından hafif değişmesine yol açar.
III. Ay’ın Evreleri
Ay’ın evreleri, Ay’ın Dünya’dan görüldüğü şeklinde değişen görünümleridir. Bunlar, Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi ve Güneş, Dünya ve Ay’ın göreceli konumlarından oluşur.
Ay’ın sekiz ana evresi vardır: Yeni Ay, Hilal, İlk Dördün, Kambur Ay, Dolunay, Kambur Ay, Üçüncü Dördün ve Hilal.
Yeni Ay, Ay’ın Güneş ile Dünya içinde olduğu ve bütün diski görüş alanından gizlendiği zamandır. Hilal, Ay’ın ince bir hilal şekline haiz olduğu ve gün batımından sonrasında batı gökyüzünde görülebildiği zamandır. İlk çeyrek, Ay’ın yarı dolu olduğu ve gece yarısı cenup gökyüzünde görülebildiği zamandır. Kambur Ay, Ay’ın yarıdan fazla dolu olduğu ve gün doğumundan ilkin şark gökyüzünde görülebildiği zamandır.
Dolunay, Ay’ın Dünya’nın Güneş’e bakılırsa zıt tarafında olduğu ve bütün diski görülebildiği zamandır. Azalan kambur, Ay’ın yarıdan azca dolu olduğu ve gün batımından sonrasında batı gökyüzünde görülebildiği zamandır. Üçüncü çeyrek, Ay’ın üç çeyrek dolu olduğu ve gece yarısı cenup gökyüzünde görülebildiği zamandır. Azalan hilal, Ay’ın ince bir hilal şekline haiz olduğu ve gün doğumundan ilkin şark gökyüzünde görülebildiği zamandır.
Ay’ın evreleri, Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesinin muhteşem bir daire değil, bir elips olması gerçeğinden oluşur. Bu, Ay’ın Dünya’dan uzaklığının yörüngesi süresince değişmiş olduğu demektir. Ay Dünya’ya en yakın olduğunda, en uzak olduğu zamandan daha büyük ve parlak görünür.
Ay’ın evreleri Dünya’daki gelgitleri de etkisinde bırakır. Ay dolunay ya da yeni olduğunda gelgitler en güçlüdür. Bunun sebebi Ay’ın yerçekiminin Dünya’nın okyanuslarını çekmesi ve Ay’a en yakın ve en uzak taraflarında şişkinlik yaratmasıdır.
IV. Ay’ın Yerçekimi
Ay’ın yerçekimi Dünya’nınkinin ortalama altıda biri kadardır, bu da Ay’daki bir nesnenin Dünya’dakinin yalnızca altıda biri kadar ağır olacağı demektir. Yerçekimindeki bu ayrım Ay’ın daha ufak kütlesinden oluşur. Ay’ın yerçekimi Dünya’daki gelgitlerden mesuldür, bunlar okyanusların periyodik olarak yükselip alçalmasıdır. Ay’ın yerçekimi ek olarak Dünya’nın dönüşünü etkisinde bırakır ve zaman içinde birazcık yavaşlamasına yol açar.
V. Ay’ın Dönüşü
Ay, kendi ekseni çevresinde her 27,3 günde bir rotatif, bu da Dünya’nın çevresinde dönmesiyle aynı zamandır. Bu, Ay’ın Dünya’ya daima aynı yüzünü gösterdiği demektir. Ay’ın gördüğümüz tarafına “yakın taraf”, asla göremediğimiz tarafına ise “uzak taraf” denir.
Ay’ın dönüşünün Dünya tarafınca uygulanan gelgit kuvvetleri tarafınca meydana getirilmiş olduğu düşünülmektedir. Bu kuvvetler Ay’ın yakın tarafı ile uzak tarafı arasındaki çekim kuvveti farkından oluşur. Ay’ın yakın tarafı Dünya’ya daha yakındır, bundan dolayı uzak tarafa bakılırsa daha kuvvetli bir çekim kuvveti deneyimler. Bu çekim kuvveti farkı Ay’ın yakın tarafının hafif şişmesine ve uzak tarafının hafif düzleşmesine yol açar. Bu şişme ve düzleşme Ay’ın kendi ekseni çevresinde dönmesine yol açar.
Ay’ın dönüşü Dünya’daki gelgitlerden de mesuldür. Ay’ın çekim kuvveti Dünya’daki okyanusların Dünya’nın Ay’a bakan tarafında hafif şişmesine ve Dünya’nın Ay’dan uzak tarafında hafif düzleşmesine yol açar. Bu şişme ve düzleşme gelgitlerin yükselmesine ve düşmesine yol açar.
Ay’ın dönüşü, yüzyıllardır bilim adamları tarafınca incelenen büyüleyici bir olgudur. Güneş sistemi ve Dünya’nın gelgitleri hakkında anlayışımızın temel bir parçasıdır.
II. Ay’ın Yörüngesi
Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi eliptiktir ve yaklaşık yarıçapı ortalama 384.400 kilometredir (238.857 mil). Ay’ın yörüngesi ekliptiğe ortalama 5,1 aşama eğiktir ve bir yörüngeyi tamamlaması ortalama 27,3 gün süre gelir.
Ay’ın yörüngesi de Dünya, Güneş ve öteki gezegenlerin yerçekimi tesirleri de dahil olmak suretiyle bir takım bozulmaya tabidir. Bu bozulmalar Ay’ın yörüngesinin zamanla ebat ve biçim olarak birazcık değişmesine yol açar.
Ay’ın yörüngesi bununla birlikte Dünya’daki gelgitlerden de mesuldür. Ay’ın Dünya okyanusları üstündeki çekim kuvveti, okyanusların Dünya’nın Ay’a bakan tarafında ve Dünya’nın karşı tarafında hafif şişmesine yol açar. Okyanusların bu şişmesi gelgitlere yol açar.
Ay’ın yörüngesi, yüzyıllardır gökbilimciler tarafınca incelenen büyüleyici ve karmaşa bir olgudur. Ay’ın yörüngesi bununla birlikte Dünya-Ay sisteminin tehlikeli sonuç bir parçasıdır ve gelgitlerde, Dünya’nın dönüşünde ve Dünya’nın ikliminde mühim bir rol oynar.
VII. Ay’ın Yüzeyi
Ay’ın yüzeyi kraterler, dağlar ve ovalardan oluşan geniş, tenha bir manzaradır. Toz ve kaya parçalarından oluşan ince taneli bir toprak olan regolit tabakasıyla kaplıdır. Regolit, yeni kraterler meydana getiren ve eskilerini aşındıran mikrometeoritler tarafınca devamlı olarak bombalanmaktadır. Ay’da ek olarak maria (koyu, pürüzsüz ovalar) ve domes (dairesel, yükseltilmiş alanlar) şeklinde bir takım volkanik hususiyet vardır.
Ay’ın yüzeyi iki ana bölgeye ayrılır: yakın taraf ve uzak taraf. Yakın taraf, Ay’ın daima Dünya’ya bakan tarafıdır ve Dünya’dan gördüğümüz taraftır. Uzak taraf, Ay’ın hiç Dünya’ya bakmayan tarafıdır ve Dünya’dan göremediğimiz taraftır.
Ay’ın yüzeyi büyüleyici bir yerdir ve büyük bir ilmi alaka deposudur. Bilim adamları Ay’ın zamanı, oluşumu ve geleceği ile alakalı daha çok data edinmek için Ay’ı inceliyorlar.
Ay’ın Keşfi
Ay, 1960’lardan beri insanoğlu tarafınca keşfediliyor. Ay’a ayak basan ilk insanoğlu, 20 Temmuz 1969’da Ay yüzeyine ayak basan Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’di. O zamandan beri, altı Apollo rolü daha Ay’a indi ve bir takım başka ülke de onu keşfetmek için robotik feza araçları gönderdi.
Ay’ın yüzeyi asteroit ve kuyruklu yıldızların çarpması kararı oluşan kraterlerle kaplıdır. Ay’da ek olarak dağlar, vadiler ve lav akıntıları vardır. Ay’ın iç kısmının katı bir demir çekirdek, kayadan oluşan bir manto ve kaya ve toz karışımı olan regolitten oluşan bir kabuktan oluştuğu düşünülmektedir.
Ay’ın atmosferi fazlaca incedir ve sıklıkla helyum ve hidrojenden doğar. Ay’ın yerçekimi Dünya’nın yerçekiminin bir tek altıda biridir, bu nedenle Ay’daki nesneler Dünya’dakilerin altıda biri kadar ağırlığa haizdir.
Ay, insanoğlu için mühim bir kaynaktır. Su ve helyum-3 şeklinde maddelerin deposu olarak kullanılabilir. Ay ek olarak gelecekteki feza araştırmaları için bir üs olarak da kullanılabilir.
IX. Ay’ın Geleceği
Ay, yüzyıllardır insanoğlu için bir hayranlık deposu olmuştur. Mitlerin, efsanelerin ve ilmi çalışmaların mevzusu olmuştur. Son yıllarda, Ay’a insan keşfi için potansiyel bir varış noktası olarak alaka yine canlanmıştır.
Ay’ın bulgu için entresan bir hedef olmasının birkaç sebebi vardır. Birincisi, Ay Dünya’ya nispeten yakındır. Ay’a yapılacak bir seyahat, Mars’a ya da öteki gezegenlere ulaşmanın aylar ya da seneler alacağı süreye kıyasla yalnızca birkaç gün süre gelir.
İkincisi, Ay nispeten iyi malum bir gövdedir. Ay’a fazlaca sayıda sonda yolladık ve yüzey koşulları ile alakalı iyi bir anlayışa sahibiz. Bu, onu insan keşfi için nispeten emin bir yer haline getiriyor.
Üçüncüsü, Ay’da insanoğlu için faydalı olabilecek bir takım kaynak vardır. Bu kaynaklar içinde su buzu, mineraller ve Helyum-3 bulunur. Su buzu içmek, nebat yetiştirmek ve oksijen üretmek için kullanılabilir. Mineraller inşaat ve üretim için kullanılabilir. Helyum-3 nükleer füzyon reaktörleri için yakıt olarak kullanılabilir.
Ay keşfiyle ilişkili bir takım güçlük vardır. Bu zorluklar içinde Ay’ın sıkıntılı ortamı, kat edilen uzun mesafeler ve insanları Ay’a göndermenin yüksek maliyeti yer alır. Sadece bu zorluklar aşılamaz değildir. Dikkatli planlama ve hazırlıkla insanları Ay’a göndermek ve orada kalıcı bir insan varlığı oluşturmak mümkündür.
Ay, güneş sisteminin daha çok keşfedilmesi için bir basamak olma potansiyeline haizdir. Ay’da kalıcı bir insan varlığı, Ay’ın kendisi ile alakalı daha çok şey öğrenmemizi sağlayacak ve ek olarak öteki gezegenlere görevler başlatmak için bir üs elde edecektir. Ay, keşfedilmeyi bekleyen bir sınırdır. İnsan yaratıcılığı ve kararlılığıyla Ay’ı gerçeğe dönüştürebiliriz.
S: Ay yörüngesi nelerdir?
A: Ay yörüngesi, Ay’ın Dünya çevresinde izlediği yoldur.
S: Ay’ın değişik evreleri nedir?
A: Ay’ın evreleri, Ay’ın Güneş’e ve Dünya’ya bakılırsa değişen konumundan oluşur.
S: Ay’ın yer çekimi Dünya’yı iyi mi etkisinde bırakır?
A: Ay’ın çekim gücü Dünya’daki gelgitlere yol açar.
0 Yorum